Gã hoan hỷ cầm tờ xét nghiệm rời khỏi cổng bệnh viện. Tờ giấy như lệnh ân xá cho hắn thoát khỏi án tử. Chả là gã bị nghi ung thư não nhưng hóa ra đếch phải. Vừa dắt xe ra khỏi bãi gửi thì có tiếng gọi giật giọng.
– Ê, xe ôm.
Suýt phì cười vì sự nhầm lẫn, nhưng gã đang vui nên chấp nhận nghề nghiệp đột xuất này. Một trung niên kém gã cả chục tuổi ăn mặc lối thôn xóm nhàu nhĩ duy có khuôn mặt là lanh lẹ và có phần lấc cấc…
– Anh đi đâu?
– Đưa tao đến bệnh viện Việt Đức.
Hơi chững lại vì nhân xưng xách mé nhưng thôi chấp gì, tiện cùng tuyến đường giúp người cũng được. Gã đưa chiếc mũ bảo hiểm vẫn dùng để chở con gái đi học cho người kia. Chiếc xe lướt đi. Hết giờ cao điểm nhưng đường vẫn kịt người. Trung niên có lẽ vì vội nên giục giã chỉ đạo liên tục. Ngôn ngữ loạn xị ngậu gắt gỏng và thô tục có phần hỗn hào. Gã đã thấy nóng gáy nhưng đã trót thì đành phải theo. Cuối cùng thì cũng đến đích.
– Bao nhiêu tiền?
– 5 ngàn.
– Sao rẻ thế?
– Tiền xăng thôi mà anh.
Người kia đưa ra tờ bạc 5 ngàn chân đã dợm bước. Gã búng tay rất nghệ.
– 2 trăm ngàn nữa.
– Tiền gì?
Anh ta sửng sốt trợn mắt. Gã thong thả tháo chiếc mũ bảo hiểm để lộ ra cái đầu trọc lốc. Lại vén tay hé ra bông hoa hồng xăm hồi quân ngũ.
– Tiền phục hồi nhân phẩm. Nãy giờ mày coi tao như kẻ hầu người hạ nhà mày. Hiểu chưa.
Người trung niên run cầm cập.
– Em xin anh. Con em đang ốm, vội đi lấy thuốc nên trót lỡ miệng. Anh thương em nghèo khó…
Gã phẩy tay.
– Dù có ở hoàn cảnh nào, là ai thì cũng phải tôn trọng người khác. Mày nghèo còn thế này nếu giàu có quyền chức thì còn coi người khác đến đâu. Lên xe.
– Lên xe?
– Phải. Tao không cần lấy tiền của mày.
– Nhưng anh đưa em đi đâu ạ.
– Về chỗ của mày.
– Anh…
– Lên xe!
Gã phanh xe trước cổng bệnh viện, nơi cách đấy ít phút gã hoan hỉ đọc tờ xét nghiệm. Người trung niên thần người nhìn theo gã. Một chiếc xe máy trờ đến. Anh ta vẫy tay gọi từ tốn:
– Anh ơi, xe…
Bạn tặng 2 con chim chích chòe, bảo:
– Nó giống ông miệng lưỡi chích chòe, hót thôi rồi.
Thôi rồi thật. Một chích chòe lửa mình đồng mượt mà. Cái đuôi đen dài khượt dũng mãnh gập xuống hất lên theo mỗi bước nhún. Chòe lửa luôn đứng trên chạc ngang kiêu hãnh. Một chích chòe than nom như con chìa vôi thân quen ký ức tuổi thơ mình nồng nỗng chắc khừ lông đen pha những vệt trắng ở thân ở đầu. Chích chòe lửa ham tắm lặn hụp hẳn trong khay nước mỗi cữ tắm hàng ngày. Chích chòe than chẳng hiểu sao sợ nước không tắm hay lui lủi dưới nền lồng dũi mỏ tìm khe trống như kiểu muốn thoát để tự do. Mỗi con mỗi kiểu nhưng luôn miệng hót. Dàn âm thanh chích chòe lảnh lót hoặc du dương từ sớm đến lúc hoàng hôn chụp vải che lồng. Hay tuyệt đỉnh. Mỗi ngày mỗi điệu chẳng ngày nào giống ngày nào. Đếm có lẽ chúng hót được hơn chục điệu.
Cứ thế vui lắm, khỏi nói chủ nhân đãi đằng chích chòe thế nào. Cám đã đành. Sâu mầm béo mẫm mua ở chợ mỗi ngày luôn ngọ nguậy trong cóng. Chòe than ăn khỏe gấp đôi chòe lửa. Không rành rẽ tách bạch được con nào hót nhiều hơn, hay hơn vì hai lồng sát sạt nhau. Một ngày kia chòe lửa bỏ ăn rồi bỏ tắm. Nó vẫn bám chân đứng vững trên chạc ngang kiêu dũng. Thợ chim vào khám bảo nó già rồi bác ạ, khỏi cứu. Tiếc nhưng thôi hết kiếp, mừng cho mày. Không còn sức bám chòe lửa ngã xuống nền lồng nhắm mắt.
Sau hôm đó nhà vắng lặng. Chòe than vẫn nếp sinh hoạt cũ. Sâu ngọ nguậy trong âu, cám tẹt mỏ. Không tắm. Đứng nền lồng dũi mỏ tìm khe thoát. Một ngày, hai ngày rồi cả tuần cả tháng. Vô thanh. Không một tiếng hót. Hóa ra xưa nay chỉ mình chích chòe lửa hót. Chòe than dựa lồng được hơi tiếng. Chợt phát hiện thấy nền lồng chòe than phân chất chồng hôi hám. Ăn bẫm thế mà. Bỗng thấy thương chòe lửa phận mỏng gánh cả tiếng hót cho thằng vô thanh. Thảo nào thăng sớm. Tại ai vậy? Nó vô thanh còn mình tịt nhãn. Chẳng biết nhìn mới ra nông nỗi ấy. Bực mình mang chòe than ra hàng chim cảnh tống khứ. Ôi phận chích chòe…
Sự khác thường của quy luật
Năm ấy mưa rào sớm khi đang còn cuối xuân. Sự trái lẽ này tạo ra một lễ hội “vũ hóa” khác thường. Vũ hóa là hiện tượng phân đàn của bầy mối khi mưa rào đầu mùa đến.
Mối cánh túa ra bay chạt một khoảnh phố. Những con mối tự tìm nhau phân cặp đực cái. Chúng sẽ đập cánh giao hoan cùng nhau trong không trung rồi rớt xuống mặt đất tìm nơi làm tổ. Mưa trái vụ rất to khiến những cặp mối đa phần chết lụt. Mối hoa, một mối cái trong đàn có màu sắc khác thường cùng bạn tình sau khi thỏa mãn mây mưa rớt xuống một chiếc lá. Dòng nước mưa cuộn chảy cuốn chiếc lá trôi đi và may mắn đánh dạt nó vào một hốc tường khá xa nơi “vũ hóa”. Chiếc lá đã cứu đôi đực cái thoát khỏi cái chết thảm giống như đồng bọn. Chúng âu yếm cắn đứt cánh của nhau rồi lần tìm đường bò đi dựng tổ.
Vương quốc mối hoa được hình thành sau đó trong một biệt thự cực sang trọng toàn đồ gỗ đắt tiền. Mối hoa lên ngai Chúa và con đực bạn tình nghiễm nhiên là mối Vua sau khi thu thập được vô số mối lính và mối thợ dạt đến. Tổ mối hoa sinh trưởng rất nhanh. Chúa hoa chỉ nằm ăn và đẻ trứng. Vua mối lo việc thụ tinh. Gần đấy không biết tự bao giờ cũng có một tổ mối. Thi thoảng mối Vua khác tổ vi hành sang thăm tổ mối hoa. Và cũng không biết từ bao giờ Chúa hoa để mắt đến mối Vua khác tổ.
Sự định đoạt đến nhanh chóng. Chúa hoa thân hình bây giờ đã lớn gấp trăm lần mối Vua ngoạm đứt cổ chồng khi gã này đang cần mẫn thụ tinh. Hai tổ mối hợp nhất. Chúa hoa cho giam mối Chúa tổ kia vào lãnh cung bỏ đói khát. Vua mới vốn tính la cà thích vi hành dạo chơi bị chủ biệt thự phát hiện nên trúng độc từ bả mối, lan bệnh sang Chúa hoa và quân sĩ. Vương quốc hoa với những con mối màu sắc khác thường bị tiêu diệt không còn một mống.
Một ngày khi mối Chúa tổ cũ đang thoi thóp thì gặp được một toán mối thợ đang trinh sát địa bàn. Toán mối chăm sóc mối Chúa cũ thoát cơn bĩ cực. Con đực toán trưởng được tôn làm Vua.
Một vương quốc mối được hình thành từ chính nơi hai vương triều trước sụp đổ. Đấy là một sự khác thường của quy luật loài mối.
Nhà nuôi hai con mèo. Mèo ta màu đen vá trắng nằm ngủ ở góc bếp. Mèo lai to vật, lông vàng ruộm, dày và xù được cưng chiều nằm ngủ trong hộp gỗ lót vải êm ái ở phòng khách. Mèo ta có gì ăn nấy trong cái bát mẻ đôi khi bị chủ bỏ quên đứt bữa là thường. Ngược lại mèo lai được ăn thức ăn chọn và sạch ngang bằng tiêu chuẩn của cô chủ. Mèo ta hôi hám chẳng ai muốn gần còn mèo lai thì khách đến ai cũng bồng bế nó vì yêu mèo hoặc giả muốn làm vừa lòng cô chủ. Hai con mèo hai giang san chẳng con nào xâm phạm đến lãnh địa con nào.
Đận đó mưa liên miên mấy ngày liền gây lũ lụt lớn. Ngôi nhà bị ngập. Mèo ta buộc phải rút lên nhà cùng gia chủ cố thủ. Nó lăn xả đánh đuổi lũ chuột mất nơi trú ngụ nên liều mạng tìm nơi không ngập vì bản năng sống. Mèo lai thấy chuột sợ rúm ró lao đến chỗ người để tránh. Cô chủ ôm mèo lai. Cả mèo lẫn người ghê tởm nhìn mèo ta sống mái với lũ chuột giành giật nơi trú. Nước vẫn dâng. Cực chẳng đã cô chủ cùng gia đình ôm theo mèo lai sơ tán. Mèo ta bị bỏ lại. Nước rút. Gia chủ trở về dọn dẹp. Không còn con mèo nào. Mèo lai khi sơ tán bị lạc chủ. Hai ngày sau mèo ta lần được về nhà trong bộ dạng ướt át và run rảy. Nó đã bị nước táp trôi đi rất xa. Hồi sức mèo ta lại trở về nơi góc bếp quen thuộc.
Một hôm cô chủ chợt bắt gặp một bé con dắt mèo lai chơi ở công viên. Cô mừng rỡ chạy đến. Mèo lai đã quấn chủ mới không một cử chỉ mừng rỡ chủ cũ. Tẽn tò cô chủ tức giận bỏ về. Cô đi xuống bếp. Mèo ta ngước cặp mắt xanh sáng nhìn cô chủ. Nó sung sướng gừ rừ gừ rừ khi cô chủ chạm tay vào lưng nó.
Bạn thử đoán xem mèo ta bây giờ được nằm ở phòng khách trong một chiếc hộp cũng được lót vải êm ái và ăn thức ăn chọn hay thế nào? Riêng tôi nghĩ, mèo ta chẳng nên rời khỏi góc bếp. Đấy là chỗ định mệnh của nó.
Gia đình Trôi ta sống ở một đầm ven thị. Trôi lớn lên yên bình đến một ngày nó phát hiện ra những tiếng động phố phường và nhất là quầng sáng đèn đêm mê diệu. Mẹ Trôi ngăn cản giấc mơ phố thị của nó.
– Nơi ấy không dành cho chúng ta đâu con, đến nơi đó chết là cầm chắc.
– Sao lại không, ở đây tẻ nhạt, hoang rú cũng vẫn nguy hiểm rình rập, đời chỉ một lần chết.
Hôm ấy mưa to. Rất to. Các cửa cống ngập tràn. Trôi ta gặp đúng dịp thỏa mơ ước, nó tung mình vượt cống trong đêm đi vào thành phố. Sông thải thậm chí là đường phố mênh mang nước cuộn chảy, Trôi sung sướng bơi lội tung tăng. Sáng ngày mưa tạnh. Nước rút về sông thải. Trôi cùng đám bạn cuống cuồng tìm đường về đầm rú nhưng các cửa cống đã bít. Mùi tanh tưởi xú uế khiến Trôi ta không thể thở đành phải ngoi lên mặt nước. Trên ấy đám người phố với xiên với vó với đủ thứ dụng cụ chờ sẵn để bứng để vớt để đâm đám cá quê ngạt nước. Trôi bị cất vào trong lưới vó. Khi nằm gọn trong bàn tay tử thần của người phố thì Trôi bừng ngộ.
Đời chỉ một lần chết. Thật may nó kịp nghĩ đến bố mẹ gia đình nơi đầm rú trước khi lịm đi trong giấc mơ phố huyền diệu.