So với Chích Chòe Than, chim Chích Chòe Lửa dễ nuôi hơn, và ăn ít hơn số lượng thức ăn bột mà Chích Chòe Lửa ăn trong ngày chỉ bằng hai phần ba khẩu phần của Chích Chòe Than. Trong khi đó, số lượng đạm động vật như cào cào, sâu tươi, nó chĩ ăn bằng phân nửa khẩu phần Chích Chòe Than mà thôi. Vì vậy, nuôi chim Chích Chòe Lửa ít tốn kém hơn.
Có trường hợp người nuôi chim cảnh vì một lý do nào đó, không cho cả chục con Chích Chòe Lửa ngưng ăn chất đạm trong một thời gian dài, nhưng tất cả số chim đó vẫn không có triệu chứng suy yếu, trái lại vẫn hót căng… Nuôi Chích Chòe Than mà cố tình cho “ăn chay” như vậy chúng sẽ suy ngay, và triệu chứng xấu xảy ra trước tiên là ngưng dần tiếng hót! Sau đó, chim ốm dần, lưỡi hái nhô cao lên mỏng như lưỡi dao, và thay lông bất bình thường…
Thức ăn của Chích Chòe Lửa cũng giống như thức ăn của Chích Chòe Than.
– Bột đậu phộng, trộn trứng.
– Thức ăn đam động vật.
Thức ăn bột là thức ăn chính như cơm cháo nuôi sống con người. Các chất đạm như trứng gà vịt, trứng kiến, cào cào, sâu tươi, sâu khô cũng giống như thức ăn thịt cá nuôi sống con người. Phải cho chim ăn đủ chất chim mới sống mạnh khỏe được.
Việc chế biến thức ăn bột như sau:
– Đậu phộng rang vàng, dùng chai cán mạnh tay cho thành bột. Cứ một lon bột đậu như vậy thì trộn với năm trứng gà (hoặc trứng vít), thêm vào một muỗng cà phê đường và một muỗng cà phê bột sò. Sau đó đem ra phơi nắng thật khô rồi đổ vào chai lọ cho chim ăn dần.
Trong đậu phộng chứa nhiều chất dầu, mà chim ăn nhiều dầu bị nóng, hót giọng khàn, vì vậy cần phải giảm bớt chất dầu ưong đậu được chừng nào tốt chừng nấy.
Muốn vậy, trước khi cán đậu thành bột, ta nên cán trên một xấp giấy báo dày chừng bốn năm lớp, dầu trong đậu sẽ ngâm vào xấp giây báo này. Khi phơi bột ra nắng, ta lại trải lên một xâp giấy báo khác để số dầu còn lại sẽ bị ngấm vào báo thêm một lần nữa…
Có nhiều nghệ nhân tăng lượng trứng lên gấp đôi, thậm chí hơn nữa, cho rằng như vậy thức ăn mới đủ bổ dưỡng. Thật ra, cho chim ăn nhiều trứng quá không phải là điều hay, vì sẽ có hại cho gan. Chúng tôi sẽ trình bày kỹ vấn đề này trong mục “Bệnh chim” ở chương sau.
Cũng có nhiều nghệ nhân, hạ lượng bột đậu phộng xuống độ tám phần mười. Hai phần còn lại thì dùng bột gạo. Thức ăn này cũng tốt cho chim. Nhưng khi chim đã ăn quen thức ăn này thì đừng nên vì một lẽ gì mà thay đổi đột ngột qua thức ăn khác, sẽ có hại sức khỏe cho chim.
Tiện đây, chúng tôi cũng xin nói rõ một điều là: chim muông hoang dã không thích ăn uống những thức ăn lạ, nhất là thức ăn tỏa mùi đặe biệt. Hễ gặp thức ăn có mùi lạ thì chúng tỏ ra nghi ngờ. Nếu đói thì cũng chỉ ăn cầm chừng. Ngay nước uống cũng vậy, nếu có mùi thuốc thì dù có khát chim cũng không chịu uổng.
Vì vậy, khi thay đổi thức ăn, nhât là khi pha thuốc vào nước cho chim uống, ta nên để tâm theo dõi xem chim có ăn uống ngon miệng hay không. Nếu phát giác có sự… chê bai, thì nên đổi ngay lại thức ăn cũ, để tránh cho chim khỏi bị chết đói, chết khát.
Thức ăn đạm thì có trứng kiến, cào cào, sâu tươi, sâu khô. Nếu không có trứng kiến thì cho ăn cào cào cũng được. Ngược lại, không có cào cào thì thế trứng kiến vào khẩu phần của chim cũng không hề gì.
Nuôi chim bổi nên cho ăn trứng kiến rất tốt. Mười còn chim chịu ăn trứng kiên cả mười. Nêu chĩ cho ăn cào cào, có thể chim boi có con ăn con không. Còn nếu ngay từ đầu, trong lồng chỉ treo có mỗi cóng bột, thì mười con bổi giỏi lắm cũng chỉ ba chịu ăn để sống mà thôi.
Chẳng hạn như thức ăn dành cho Chích Chòe Lửa bị suy thì:
– Bột đậu phộng chỉ rang vừa chín.
– Giảm bđt trứng, nhưng tăng thêm 2 muỗng canh sữa.
– Tăng trứng kiến, cào cào, sâu tươi.
– Không cho ăn sâu khô.
Còn thức ăn cho chim đang thời căng lửa thì:
– Bột đậu phộng rang thật vàng (đừng khét)
– Tăng lượng trứng thêm vài quả.
– Tăng trứng kiến, sâu tươi, cào cào.
– Sâu khô cho ăn với tỷ lệ lớn dần: có thể trên năm mươi phần trăm…
Thức ăn dành cho chim mồi cũng giống như thức ăn dành cho chim căng lửa. Nhưng, khi đi rừng thì có thể tạm ngưng thức ăn bột, chỉ cho chim ăn sâu tươi mà thôi. Tất nhiên là phải cung câp sâu tươi đầy đủ cho chim ăn mới đủ sức.
Nếu thêm bột thịt, bột cá hay bột ruốc… Có người lại trộn thêm bột gạo lức, bột dinh dưỡng trẻ em… thiết nghĩ chỉ thêm rườm rà, chỉ tốn thêm công của một cách vô ích mà thôi!
Thức ăn của chim cần nhất là phải sạch sẽ, nước uống cần phai tinh khiết. Thức ăn đã hư mốc, cũ kỹ nên đổ bỏ đừng tiếc.
Điều quan trọng hơn cả mà chúng tôi xin phép được lặp lại, là chúng ta không nên thay đổi thức ăn một cách đột ngột. Nếu cần thay đổi một chất liệu nào đó thì cũng nên thay đổi từ từ, tuần này một ít, tuần sau thêm một ít, như vậy chim mới không bị sốc.
Chim tuy tiêu thụ lượng thức ăn không nhiều, nhưng chúng cần được ăn no và đủ chất bổ dưỡng. Việc ăn uống mà thất thường bữa đói bữa no, lúc có lúc không chim dễ bị suy. Và đó là điều nghệ nhân nuôi chim nào cũng cố tránh…