ại Việt Nam nhiều loại két biết nói: vẹt đầu xám, xít, vẹt mỏ vàng, yến phụng… Nếu đuôi dài thì có thể là vẹt đầu xám hoặc xít.
Muốn nuôi dạy két nói, điều quan trọng nhất là phải nuôi từ lúc nó mới nở. Bạn đợi mùa sinh nở của chúng ra các tiệm chim sẽ có bán những con chim Vẹt còn choác mỏ đòi ăn, khi đó hãy lựa 1 con khỏe mạnh đem về. Những con vẹt này về sau sẽ rất thân với bạn và nghe lời, khỏi cần phải nhốt lồng hay cột xích.
Nuôi vẹt bổi (vẹt đã lớn) cũng có thể nói nhưng chẳng thể dạy được, nghĩa là sau khi bạn nuôi nó 1 thời kì dài (1-2 năm), nó sẽ học được 1 vài tiếng nào đó, ú ớ, và chỉ có chừng đó thôi. Vẹt bổi nuôi khó thuần, chịu biết mặt chủ đã là khó, còn muốn dạy nó nói thì là nhiệm vụ khó hơn gấp bội, xưa nay mình chưa thấy ai nuôi vẹt lớn mà dạy nói được cả.
Mình khuyên bạn nên mua vẹt mới nở, nuôi vẹt từ lúc mới nở thì vẹt sẽ bắt đầu nói vào lúc gần được 1 năm tuổi. thời kì vẹt tập nói bạn có thể nhắc đi nhắc lại những câu muốn dạy cho đến khi nó nhuần nhuyễn. Vẹt không cần phải lột lưỡi cũng như không cần cho ăn ớt như Nhồng. Vẹt mái nói nhiều hơn vẹt trống.
Mùa sản xuất của vẹt là khoảng tháng 2- tháng 3 năm nay, cũng gần mà. Trong gia đình vẹt thì con xít là nói giỏi nhất, giá của 1 con xít mới nở khoảng 400-500k, các loài khác giá rẻ hơn bù lại nói không giỏi bằng. Còn nếu muốn vừa nói tốt vừa đẹp mã bạn hãy lựa con vẹt đầu xám.
1 điều nữa mình muốn san sẻ với bạn là nuôi chim cần phải có sự nhẫn nại, 1 con chim muốn hót hay có khi phải mất đến 2 – 3 năm, 1 con chim nói tốt cũng phải mất thời gian suýt soát chừng đó để săn sóc, bạn đừng nóng nảy thì sẽ thành công.
Để có chú vẹt thân thiện thì có thể thuần vẹt chuyển bổi nhưng để chú vẹt ngoan ngoãn nghe lời thì không phải ai cũng làm được và thường ngày thì họ chọn giải pháp nuôi từ non.
-Mục đích nuôi từ non nhằm để con vẹt lầm tưởng chúng ta là mẹ chúng.nên chọn lựa vẹt non nhưng non tầm tuổi nào cũng rất đáng chú ý. chỉ chênh nhau vài ngày vấn đề sẽ khác thấy rõ rệt.
-Theo kinh nghiệm nuôi chim non nói chung của mình thì ở độ tuổi mà con chim chưa nhận thức được là khi chim bung lông ống ở cánh được 2cm là đẹp nhất.
-Tại sao không nên chọn độ tuổi nhỏ hơn vậy? đáp: vì từ độ tuổi mà lông ống bung 2cm trở lại thì độ nhận thức của chim giống nhau tức là đều lầm tưởng mình là mẹ chúng.nhưng nuôi chim non rất dễ đi ngoài ,suy chim (nếu bạn ko có kinh nghiệm điều này rất dễ sảy ra) và thậm tệ hơn là đánh đổi bằng mạng sống của con chim yêu quý của bạn.chính thành ra mà nên nuôi tầm lớn nhất trong thời đoạn chim chưa nhận thức được thì rút ngắn được khoảng thời kì rủi ro đó đi.
-Nuôi chim bung hết lông có được không ? trả lời : được với độ tuổi này con chim vẫn thuần bạn nhưng nó đã nhận thức hơn nên độ thuần ko bằng độ tuổi trên( chỉ chiếm 40%) trong khi từ bung 2cm đến bung hết cánh cũng ko lâu lắm mà tránh được rủi ro trên
-Với vẹt còn non vậy việc phân biệt trống mái chỉ mang tính hên xui.nhưng chọn con khung người to,đầu vuông thì tỉ lệ trống cũng được 70%.ngoài ra còn có thêm cách phân biệt khung xương chậu to là mái và nhỏ là trống (cách này người có kinh nghiệm mới nhìn ra,ko phải chọn lọc cho người mới chơi)
-Và dù trống hay mái thì điều đáng chú ý đến sức khỏe của chim như độ nhanh nhẹn và xem dưới lỗ đít có phân dính quanh lỗ tiểu ko…..nhìn lườn xem có béo tốt không.,…..
-Sau khi chọn được 1 chú vẹt chấp nhận thì có những vấn đề để ý khi nuôi.
nhiều con chim chết vì chủ nó quá chăm nom nó??? thật vậy chim non ngoài thiên nhiên chim mẹ tha mồi về liên tục và chia đều cho lũ con,như vậy không con nào được ăn no.nhưng chim non lại được ăn liên tiếp và nhịp chim mẹ tha mồi về khoảng 5-15 phút 1 lần tha mồi về,.như vậy hệ tiêu hóa chim non làm việc đều đặn trong khi bạn nuôi thì vì chưa có kinh nghiệm mà cứ hễ thấy chim há miệng tưởng đói cho ăn ( đặc tính chim non là hễ thấy động dù đói hay ko đói cũng há miệng đòi ăn mọi người rất dễ lầm tưởng chim đói) và dạ dày làm việc quá tải. và chỉ vài hôm như vậy bạn nhìn thấy chim dù lông hẳn và hiện tượng biếng ăn sảy ra. và có thể sảy ra 1 số triệu trứng nôn ói,đi ngoài.thậm chí …. vậy hãy thế bắt trước mẹ chúng ngoài thiên nhiên chia bữa ăn ra làm nhiều bữa (mỗi bữa cách nhau 30 phút.thức ăn mềm.dùng muỗng xúc hoặc lấy bơm cho ăn.và ko được cho ăn no.
hãy nỗ lực giữ cho thân nhiệt chúng ấm-ngoài thiên nhiên 1 ổ chim có vài con và diện tích ổ cũng nhỏ nên rất bảo đảm về độ ấm cho chim non.điều này rất cấp thiết vì khi nhiệt độ thân chim non đủ ấm thì quá trình tiêu hóa rất nhanh và chim khỏe mạnh.nếu có thời kì thì sáng sớm đem phơi nắng sớm rất tốt ngoài việc tót cho tiêu hóa như mình kể trên thì nắng sớm giúp tổng hợp canxi cho quá trình hoàn thiện khung xương ở chim non(phần này giống trẻ con đem phơi nắng sớm này) .việc giữ nhiệt độ bạn có thể dùng bóng điện sợi đốt sưởi cho chim.
+ vệ sinh : hãy luôn bảo đảm ổ nuôi sạch.vì sức đề kháng thời kỳ này của chim kém
để ý: nhiều bạn rất thích cầm nựng chú chim của mình-1 nguyên cớ cũng ảnh hưởng lớn đến chú chim như chân cong,… vì khi này xương khá mềm các bạn hay bắt ra nghịch và để chim chuyển di rất ảnh hưởng đến xương non nớt của chim.nếu ko bắt buộc thì hãy để con chim trong ổ đến khi cứng xương và nó sẽ đòi bò ra khỏi ổ.tốt nhất ko cầm chim ra nghịch mà để 1 nơi yên tĩnh cho chim càng ngủ nhiểu càng tốt….
Huấn luyện vẹt khi còn non là cách tốt nhất để vẹt biết nói. Người ta cho rằng thời khắc tốt nhất dạy vẹt nói là bắt đầu từ tháng thứ 6 – một năm tuổi, nghĩa là khi còn non. Điều này có thể đúng với cả người nữa: “Dạy con từ thưở còn thơ…bơ vơ mới về”. Điều quan trọng là làm sao có sự giao dịch tốt và thiết lập sự tin tưởng của vẹt khi nó còn non với chủ và với mọi người. Cũng như trẻ lọt lòng cần phải học cách ăn bằng thìa (muỗng) hoặc ăn bằng đũa, cũng ăn bốc bằng tay của một số dân tộc; đồng thời trẻ em biết chơi với người xung quanh, thí dụ: bác mẹ, ông bà và bạn bè… Vẹt non cũng cần phải bắt đầu với những mối quan hệ xung quanh: người chăm sóc trực tiếp và người lạ… Do đó, cần phải dành nhiều thời kì với vẹt non của bạn để có sự tin tức vào bạn, thân thiện với bạn, đừng để những xung đột xảy ra giữa chủ và vẹt.
3 bước đầu tiên trong quá trình dạy vẹt nói
chú ý đừng để nó sợ khi đụng đến cánh của nó, vì chim rất mẫn cảm với việc đụng vào cánh. Thao tác rốt cục cần đạt được là làm sao để vẹt cho ve vuốt mỗi khi bạn tiếp cận với chúng. Hay nói ve vuốt là hành động biểu hiện thân thiện nhất giữa chủ và vẹt cũng như của vẹt và chủ. Với con Má vàng và Cockatiel của tôi, chúng đã biết bước chân lên từng ngón tay, bàn tay và cho vuốt ve nó mỗi khi nó thích theo sự chỉ huy của tôi. Nên nhớ rằng chỉ khi chúng thích, nó mới cho vuốt ve. Nếu không nó sẽ cắn lại hoặc có cử chỉ phản ứng “không đẹp”. Khi này, bạn nên kết thúc hành động ve vuốt nó và cho nó chơi tự do, để khi khác lại tiếp kiến, tránh để nó nhàm và ức chế.
Dạy vẹt nhận biết âm thanh đơn giản. Thân thiện với các con chim non thẳng cho phép bạn trở nên thân thuộc với tính cách và sở thích của từng con, làm cho bạn tiếp cận với chúng dễ dàng hơn và cũng như dễ dàng điều khiển con chim theo ý mình bằng những cử chỉ đơn giản, như ra hiệu bằng tay, hay gọi nó lại gần. Để gọi được con chim, trước nhất bạn phải đặt cho nó một cái tên đơn giản, với một âm tiết để chim dễ bắt chước.
thí dụ con Vẹt Má vàng của tôi, đã đặt tên nó là Eupatri, nhưng tên nick của nó là Tri. Sau đó khi xúc tiếp với nó, tôi trực tính gọi với cái tên của nó là Tri, để nó nghe lặp lại nhiều lần, nó sẽ nhận ra thực thụ là bạn muốn gọi nó, bằng một âm thanh thân thuộc, thân thiện. Còn con Cockatiel, tôi đã đặt tên cho nó là Chen. Đến nay cả hai con đã nhận biết được tên của mình mỗi khi tôi muốn gọi nó. Điều cần tránh là mỗi khi gọi con nào thì phải tách chúng ra, để chúng không bị lầm lẫn gọi con này thì con kia đến. Để gọi được chúng đến cần có thức ăn hay đồ chơi mà chúng chuộng đưa ra dụ nó. Một khi mỗi con nhận được tên mình khi bạn gọi là thành công rồi.
Dạy vẹt nói những từ đơn giản. Khi vẹt đã chấp thuận những cử chỉ thân thiện, như ve vuốt, biết nghe tiếng gọi từ bạn, bạn sẽ dạy nó nói những từ đơn giản, thường là có nguyên âm a, o thì vẹt dễ học nhất. thí dụ Ba, Hello. Công việc này cũng lặp lại thẳng tính, vào một thời gian nhất mực, buổi sáng sớm: 6-7 giờ, và buổi chiều: từ 5-6 giờ. Khi dạy nói, nên để trong phòng yên tĩnh, với tâm trạng vẹt thấy thoải mái nhất, thì việc dạy nói mới có hiệu quả cao. Nên tránh cho vẹt tiếp xúc với nhiều người trong khi dạy nói, Vẹt sẽ khó nhận ra những âm thanh tạp hay âm thanh cần huấn luyện. Hệ quả của việc này sẽ tạo ra cho vẹt phát âm không rõ tiếng hoặc nói những bậy bạ những từ ngoài ý muốn.
3 bài học đầu tiên trong quá trình dạy vẹt nói
Bài học trước hết
giả tỉ rằng chim hoàn toàn khỏe mạnh, sáng dạ, vui vẻ và yêu bạn, thì nó đã sẵn sàng cho bài học trước nhất. Việc học này chim phải cảm thấy thích, và được thoải mái trong một không gian lặng yên. hồ hết chim thích trò chuyện lúc chấp choá tối hoặc buổi sáng sớm và đây là thời điểm tốt nhất cho bài học trước tiên. trước nhất, chúng ta cần cho chim thấy rằng chúng được thương. Chúng ta làm điều này bằng cách gãi phía sau cổ chim y chang cách bác mẹ chúng rỉa lông trên cổ nó. Đây là tín hiệu yêu thương của chúng ta đối với chim giống như “sự ôm ấp” ở người. Đây là điểm bắt đầu để dạy chim từ ngữ nào đó.
Khi cổ nó được gãi nhẹ chúng ta cần nói “Tao yêu mày lắm” rồi thì chim sẽ hiểu hành động của bạn và đón nhận tình yêu thương. Khi chúng ta gãi vào cổ nó chúng ta lập lại câu “Tôi yêu bạn” và hôn vào mỏ chim. Khi đó, chúng ta nói “hôn” thì chim sẽ hiểu nghĩa của từ “hôn” và hệ trọng từ đó với tình thương chúng ta dành cho chim. Sau khi chúng ta đã thiết lập được tình yêu thương giữa chủ và chim, chúng ta có thể dạy cho chim biết tên của chúng. Điều này cần lập lại và rõ ràng để chim học tên của nó. của “Tao yêu mày lắm, Birdie” hoặc bất cứ tên gì bạn đặt cho chim là cách tốt nhất để dạy chim biết tên của nó.
Bài học thứ hai
Sau khi chim biết tên của nó và “hôn”, thì là lúc dạy nó cư xử có tinh thần. Để làm điều này, chúng ta phải phối hợp một từ với từng hành động. ví dụ, vào buổi sáng chúng ta chào “good morning” và buổi tối “good night”. Chúng ta cũng nên đặt tên những thức ăn cho chim, đặc biệt những thức ăn chúng chuộng. Chim cũng phải biết những câu ra lệnh như “nhảy lên” để đi trên cánh tay và “đến”.
Khi chúng ta gãi dưới cánh chim, chúng ta nói “gãi”, v.v… Trong một thời gian ngắn chim sẽ hiểu lời nói của chúng ta cho từng hành động. Chim sẽ nói chuyện với bạn bằng ngôn ngữ riêng của nó; tỉ dụ, giơ cánh lên để được gãi và duỗi ra cho đến câu chào buổi sáng “good morning”. Qua một thời kì ngắn, sau đó quá trình học sẽ trở thành rất dễ dàng và chim sẽ “học lỏm” nhiều từ mà không cần bài học.
Bài học thứ ba
Sau khi đã học bài trước tiên, bài học rốt cục dạy chim chuyện trò với bạn theo cách đầy ý nghĩa. Ở nơi hoang dại chim non học tập bằng cách để tâm xem người nhà của chúng ảnh hưởng với nhau (bạn trăm năm, bố mẹ và anh chị em ruột). Ở thời đoạn học tập này, chim sẽ cho rằng bạn ngớ ngẩn một cách cảm thông nếu bạn lặp lại những từ không có ý nghĩa. Nó sẽ học rất nhanh bằng cách theo dõi và lắng tai. Có nhiều tỉ dụ cho thấy rằng khả năng học tăng lên, ví dụ, vẹt Lorikeets thích bắt chước trò chuyện điện thoại và đáp điện thoại như chủ của chúng.
rốt cuộc, lưu ý là công việc dạy vẹt biết nói rất công phu, được tụ hội trong thời gian ngắn. Để đạt kết quả tốt, chúng ta nên tuân nguyên tắc: phản xạ có điều kiện là được lặp đi lặp lại nhiều lần. Thực ra, vẹt cũng chẳng hiểu nó nói cái gì, mà chỉ lặp lại hành vi của nó theo đúng bối cảnh là thành công rồi. Hy vọng tuốt luốt những ai nuôi vẹt đều thành công là vẹt của mình làm theo ý mình.